FAQ-Najczęściej zadawane pytania

Bardzo ważne jest nawodnienie – należy wypić minimum 1l wody przed samym oddaniem.  Dzień wcześniej również potrzebna jest duża ilość płynów – tzn 2-3 litry (woda, herbata, soki). Pamiętajmy, by nie przychodzić na czczo! Zjedzmy lekki, węglowodanowy posiłek. Należy unikać sera żółtego, orzechów, rzeczy smażonych, pasztetów. Trzeba również pamiętać by być wypoczętym i wyspanym.

ZOBACZ KROK PO KROKU >>

Możesz. Wystarczy mieć przy sobie dokument ze zdjęciem i – jeśli już posiadasz – legitymację Honorowego Dawcy Krwi.

Tak

• 2 miesiące – różyczka , preparaty złożone zawierające szczepionki przeciw różyczce
• 28 dni – gruźlica, cholera, dur brzuszny, odra, ospa wietrzna, świnka, denga, żółta gorączka
• 14 dni – WZW A, WZW B (bez kontaktu z chorobą)
• 48 godzin – błonica, grypa (poza „żywą” szczepionką), japońskie zapalenie mózgu, kleszczowe zapalenie mózgu (profilaktyka), krztusiec, meningokoki, pneumokoki, półpasiec, tężec, wścieklizna (profilaktyka), HPV, pałeczka ropy błękitnej

Minimum 50 kg, gdyż ilość pobranej krwi (450 ml) musi być mniejsza niż 10% ogólnej ilości krwi w organizmie.

Tak, jeżeli nie występują ostre objawy alergii oraz jeżeli jesteś 5 dni po zakończeniu leczenia lekami przeciwhistaminowymi I generacji lub 14 dni po zakończeniu przyjmowania leków sterydowych (czas przyjmowania nie dłuższy niż 14 dni). Akceptowane leki: przeciwhistaminowe II generacji oraz leki sterydowe donosowe. W trakcie odczulania możesz oddawać krew w okresie leczenia podtrzymującego najwcześniej 14 dni po podaniu alergenu lub 14 dni przed dawką przypominającą oraz po dostarczeniu zaświadczenia od alergologa dopuszczającego do oddania krwi.

Nadciśnienie tętnicze nie jest przeciwwskazaniem do oddawania krwi,  jeśli jest ustabilizowane i  dobrze kontrolowane przez zażywane leki. Dopuszczalne wartości ciśnienia tętniczego u dawców: ciśnienie skurczowe 160 mmHg, ciśnienie rozkurczowe 100 mmHg. Przeciwwskazaniem do oddania krwi jest: zaawansowane nadciśnienie tętnicze (2 lub 3 stopnia), nadciśnienie nieustabilizowane, nadciśnienie, które jest następstwem innej choroby np. nerek, nadciśnienie z powikłaniami np. niewydolnością serca, nadciśnienie wymagające leczenia więcej niż 3 lekami (lub substancjami w lekach złożonych). Przeciwwskazaniem do oddania krwi jest także zmiana rodzaju lub dawki leków stosowanych w terapii nadciśnienia lub rozpoczęcie leczenia – dyskwalifikacja na 14 dni od ustabilizowania się ciśnienia krwi. O ostatecznej kwalifikacji decyduje osoba kwalifikująca.

Jeżeli po wykonaniu badań wirusologicznych oraz w kierunku kiły wynik jest dodatni lub wątpliwy (wymaga powtórnego badania), placówka publicznej służby krwi wysyła zawiadomienie pocztą ; stąd tak ważna jest każdorazowa aktualizacja adresu. Krwiodawca proszony jest o osobiste odebranie wyników i kierowany do odpowiedniej placówki służby zdrowia. Nie może wyników odebrać inna osoba, nie informuje się o nich przez telefon.

Tak, jeśli nie używasz żadnych leków, a tylko stosujesz dietę.

Miesiączka nie wyklucza z oddawania krwi.

Nie. Osoba z dodatnim wynikiem przeciwciał anty HCV nie może oddawać krwi.

Do oddania krwi możesz być zakwalifikowany po co najmniej 3 miesiącach od zakończenia przyjmowania leków przeciwzakrzepowych. Ostateczną decyzję podejmie osoba kwalifikująca po zebraniu dokładnego wywiadu medycznego dotyczącego przyczyny przyjmowania w/w leków.

Decyzję podejmuje osoba kwalifikująca w zależności o wielkości zmiany, umiejscowienia oraz stosowanego leczenia. Kurzajka ma etiologię (przyczynę) wirusową i powinna być wyleczona z powodu możliwości rozsiewu i zakażenia innych osób.

Jeżeli chodzi o kreatynę rzeczywiście może być problem z oddawaniem krwi przy jednoczesnym zażywaniu tego suplementu. Sprawa dokładnie polega na tym, że nasz organizm przerabia ją na kreatyninę a ona z kolei dla pacjentów np. z niewydolnością nerek jest toksyną. Substancja ta może zaszkodzić organizmowi i spowodować pogorszenie stanu zdrowia. Można oczywiście dyskutować na ten temat jak szybko kreatynina jest wydalana przez organizm z moczem ale to nie zmienia tego, że jednak część i tak dostała by się do krwiobiegu. Za to biorąc np. anaboliki nie można oddawać krwi. Zawsze informuj lekarza o tym, jakie środki przyjmujesz, dla ułatwienia możesz zabrać ze sobą ulotkę lub opakowanie.

Krew można oddać w dniu ukończenia 18 roku życia. W bardzo wyjątkowych sytuacjach klinicznych, można pobrać krew od osoby powyżej 17 roku życia po uzyskaniu pisemnej zgody przedstawiciela ustawowego i tylko na wezwanie Regionalnego Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa.

Krwiodawca może uzyskać bezpłatnie wyniki badań laboratoryjnych:

Przyjmowanie doustnych środków antykoncepcyjnych nie dyskwalifikuje dawcy, podobnie jak np. witamin. Jednak żelazną zasadą jest informowanie lekarza o wszystkich przyjmowanych medykamentach ; on bowiem podejmuje decyzję o dopuszczeniu (bądź nie) do donacji.

Nie. Kobiety są zdyskwalifikowane czasowo jako krwiodawcy w czasie ciąży, a także przez 6 miesięcy po porodzie oraz przez 6 miesięcy po poronieniu.

Zakażenie wirusem zapalenia wątroby typu B i C  stanowi bezwzględne przeciwwskazanie do oddawania krwi i jej składników. W przypadku zapalenia wątroby typu A, można oddawać krew po upływie co najmniej 6 miesięcy od zakończenia leczenia.

Każdy przypadek jest rozpatrywany indywidualnie przez osobę kwalifikującą. Nie można oddawać krwi, jeżeli osoba niepełnosprawna nie jest w stanie: samodzielnie przemieścić się na i z fotela do pobierania krwi (nie wolno oddawać krwi na wózku inwalidzkim), jeżeli nie ma możliwości pobrania krwi ze względu na zmiany anatomiczne w obrębie zgięcia łokciowego; jeżeli osoba niepełnosprawna nie jest w stanie samodzielnie (lub z pomocą osoby kwalifikującej) wypełnić kwestionariusza dawcy,  a także w przypadku upośledzenia średniego i ciężkiego stopnia oraz ubezwłasnowolnienia z powodu upośledzenia umysłowego.

Tak, jednak nie wszędzie wystarcza sam dowód osobisty lub paszport, w niektórych krajach wymagane jest zameldowanie lub stały pobyt oraz znajomość języka danego kraju.

Można oddać pełną krew lub jedynie niektóre jej składniki.

Metody pobierania krwi:

• metoda konwencjonalna ; dawca oddaje krew pełną w ilości 450 mililitrów
• metoda plazmaferezy automatycznej ; dawca oddaje tylko osocze (plazmę) w ilości 600 ml w odstępach nie krótszych niż 2 tygodnie
• metoda cytaferezy ; dawca oddaje tylko wybrane elementy komórkowe krwi ( np. płytki krwi – trombafareza ) w odstępach nie krótszych niż 2 tygodnie

Kobieta i mężczyzna oddaje tak samo – co 8 tygodni. Natomiast mężczyzna może oddać krew 6 razy w ciągu 12 miesięcy, a kobieta 4 razy w ciągu 12 miesięcy.

Rany po oparzeniu muszą być całkowicie wygojone. Jeżeli w leczeniu były stosowane antybiotyki, to należy odczekać 14 dni od zakończenia kuracji. Ostateczną decyzję o możliwości oddania krwi podejmuje osoba kwalifikująca po szczegółowym zapoznaniu się konkretnym przypadkiem.

Można oddawać krew (po co najmniej 4 miesiącach od zabiegu) w przypadku przeszczepu: chrząstki, elementów kostnych, ścięgien, skóry, włosów lub tkanki tłuszczowej. Nie można oddawać krwi w przypadku przeszczepu: rogówki, opony twardej, szpiku kostnego oraz narządów.

Najkrócej mówiąc, to zależy. Ulga lub prawo do bezpłatnych przejazdów nie mają bowiem źródła w ustawie, lecz w tak zwanym prawie miejscowym, czyli najczęściej; uchwałach rady gminy (miasta), które regulują sprawy taryfy przejazdów komunikacją miejską na danym terenie. Różne są ilości oddanej krwi, które upoważniają do ulgi lub bezpłatnych przejazdów, rodzaje dokumentów, które to prawo poświadczają, wreszcie – wymagania co do dawców (np. wymóg zameldowania w danej gminie). Zainteresowani konkretnym miastem (gminą) powinni sprawdzać, czy mają prawo do ulgi lub bezpłatnych przejazdów albo w uchwałach miejscowego samorządu albo ; w taryfie miejscowego przewoźnika.

Najczęstszym rodzajem donacji jest pobranie krwi pełnej. Standardowo pobiera się około 450 mililitrów krwi. Zabieg pobierania trwa czas trwania donacji od 5 do 8 minut. Donacja osocza: specyfika zabiegu wpływa na jego czas, który wynosi zwykle ok. 30 min. Pobieranie leukocytów i płytek krwi: zabieg trwa od 30 do 90 minut.
Czas ten jest uwarunkowany specyfikacją procesu, w jakim przebiega dany zabieg. Dokładny czas donacji krwi pełnej jest indywidualny. Na czas ten mogą mieć wpływ takie czynniki jak ciśnienie tętnicze krwi, pozycja w trakcie donacji, „jakość” naczyń żylnych. Jednakże pamiętajmy, iż oddanie krwi to nie jest wyścig.

Oddawanie krwi nie szkodzi zdrowiu. Jeśli istnieje jakiekolwiek podejrzenie, że oddanie krwi może zaszkodzić krwiodawcy, wówczas taka osoba nie może oddać krwi – jest czasowo lub na stałe dyskwalifikowana przez lekarza. Takiej sytuacji może zapobiegać ankieta, w której potencjalni krwiodawcy odpowiadają na pytania odnośnie swojego stanu zdrowia – trzeba ją jednak uczciwie wypełnić.

Nie. Ani jednorazowe, ani wielokrotne oddawanie krwi nie powoduje, iż trzeba to powtarzać już do końca życia. Organizm nie produkuje więcej krwi, niż potrzebuje.

Tak, zgodnie z art. 9. ustawy z dnia 22 sierpnia 1997r. o publicznej służbie krwi z późn. zm. brzmi on następująco:
„Art. 9. 1. Zasłużonemu honorowemu dawcy krwi i honorowemu dawcy krwi przysługuje:

• zwolnienie od pracy oraz zwolnienie od wykonywania czynności służbowych w dniu, w którym oddaje krew, oraz w dniu następnym, a także na czas okresowego badania lekarskiego dawców krwi
• zwrot utraconego zarobku na zasadach wynikających z przepisów prawa pracy (…)

Z tego przepisu wynika jasno, że dzień, w którym oddajesz krew oraz dzień następny, są dniami wolnymi od pracy z zachowaniem prawa do wynagrodzenia w pełnej wysokości. Dokumentem poświadczającym fakt oddania krwi jest zaświadczenie wystawione przez placówkę publicznej służby krwi.

Uwaga! Pracodawcę należy uprzedzić o planowanej nieobecności – mówi o tym Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 15.05.1996 r. w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy (rozdz. 1. par.2.1). W
myśl tego przepisu pracownik ma obowiązek uprzedzić pracodawcę o przyczynie i przewidywanym czasie nieobecności, jeśli jej przyczyna jest z góry wiadoma lub możliwa do przewidzenia. Rozporządzenie nie precyzuje sposobu uprzedzenia pracodawcy, można to zatem zrobić w dowolnej formie (osobiście, telefonicznie, mailem itd.).

Obowiązek zwolnienia pracownika, będącego krwiodawcą, ujęto w rozdz. 2. par. 12. cytowanego rozporządzenia.

Przede wszystkim nie tylko możesz, ale wręcz powinieneś (powinnaś) coś zjeść, zresztą zapewne osoba kwalifikująca Cię o to zapyta. Na dwie godziny przed donacją należy zjeść lekki, możliwie niskotłuszczowy posiłek. Przed donacją wypij też co najmniej pół litra wody lub innego płynu, najlepiej niegazowanego. Pamiętaj, że na 24 godziny przed donacją nie wolno spożywać żadnego alkoholu! Na dobę przed donacją nie powinno się też palić tytoniu.

Zabieg pobrania krwi lub jej składników jest bezbolesny. Niektórzy mogą odczuwać chwilowy dyskomfort (bo bólem tego nazwać nie sposób) podczas wprowadzania igły do żyły, nie trwa to dłużej niż ułamek sekundy. Po oddaniu krwi również nie powinno być żadnych przykrych doznań pod warunkiem zastosowania się do wskazań pielęgniarek, czyli np. odpowiednio długiego utrzymywania opatrunku.

Warunkiem zarejestrowania się do oddania krwi jest  okazanie dokumentu ze zdjęciem pozwalającym na stwierdzenie tożsamości (dowód osobisty, paszport). W przypadku posiadania dokumentu tożsamości bez numeru PESEL np. legitymacji ucznia lub studenta konieczne jest okazanie zaświadczenia lub innego dokumentu zawierającego wiarygodny numer PESEL. Podawanie numeru PESEL z pamięci jest niewystarczające.

Nie trzeba  mieć żadnych wyników laboratoryjnych, nie trzeba  znać swojej grupy krwi.

Lipemia jest najczęściej wynikiem spożycia posiłku bogatego w tłuszcze przed oddaniem krwi. Pamiętaj, aby przed badaniem kontrolnym oraz kolejnymi donacjami zachować dietę ubogotłuszczową w dniu oddania i dzień wcześniej. Należy unikać: żółtego sera, orzechów, tłustych mięs, pasztetów, zawiesistych sosów, pączków.

Produkty bogate w żelazo – mięso czerwone (cielęcina, wołowina), wątróbka, kaszanka, kasze – jęczmienna, gryczana, orzechy, suszone owoce, pestki z dyni, zielone warzywa, kakao. Witamina C wspomaga wchłanianie żelaza. Kawa i mocna herbata obniżają poziom żelaza utrudniając jego wchłanianie. Dieta bogata w żelazo powinna być stosowana co najmniej miesiąc, aby uzyskać widoczny wzrost poziomu hemoglobiny.

Można oddawać krew jeżeli depresja jest stabilna, a objawy są pod kontrolą leku (mnie więcej niż jednego i nie z grupy TLPD) lub psychoterapii. Warunkiem oddania krwi (w przypadku niektórych leków przeciwdepresyjnych nie można oddawać płytek krwi) jest dostarczenie zaświadczenia od lekarza psychiatry o przyjmowanym leku oraz braku przeciwwskazań do oddania krwi. Ostateczną decyzję dotyczącą możliwości oddania krwi podejmuje osoba kwalifikująca.

Jest wiele przyczyn zaburzeń i chorób tarczycy. W przypadku choroby Gravesa-Basedowa, wola guzkowego toksycznego lub współistnienia choroby serca jest to stała dyskwalifikacja do oddawania krwi. W przypadku niedoczynności tarczycy (np. choroba Hashimoto) możliwe jest oddawanie krwi jeżeli: dawka leków nie była zmieniana przez 3 miesiące, poziom hormonów tarczycy utrzymuje się w normie, nie ma istotnych objawów  oraz Dawca/Dawczyni dostarczy do RCKiK zaświadczenie lekarskie zawierające rozpoznanie, informację o poziomie hormonów tarczycy, leczeniu (kiedy była ostatnia zmiana dawki) oraz oświadczenie lekarza endokrynologa o braku przeciwwskazań do oddawania krwi.  Ostateczną decyzję co do możliwości oddawania krwi podejmuje osoba kwalifikująca.